Muş Yerel Tarihi

Bilinen tarihi Urartularla başlayan ilimizde Persler, Romalılar, Sasani, Bizans egemenliğinin yanı sıra Selçuklular, Eyyübiler, Akkoyunlular ve Şerefhanlar gibi birçok medeniyete ev sahipliği yapmıştır.

İlimiz bu dönellere ait tarihi eserler ve inanç turizmi için önemli potansiyele sahiptir. Karın uzun süre yerde kalması ve kar kalitesi ile kış turizmine, zengin bitki varlığı ve yürüyüş parkurları ile dağ turizmine ilişkin önemli bir merkez olabilecek imkânlara sahiptir. Ancak bu güne kadar gereken ilgiyi görememiştir.

MUŞ’TA KIŞ TURİZMİ

Bütün dünyada olduğu gibi ülkemizde de tatil dönemi ağırlıklı yaz aylarını kapsamaktadır. Bu nedenle turizm sektörü mevsimsel bir karakter taşımaktadır. Bu mevsimselliği hafifletmek alternatif turizm türlerine müsait konaklama arzı yaratmak mümkün gözükmektedir. Dağ ve Kış turizmine yönelik tesisler bu açıdan önemli bir avantaja sahiptirler. Kışın kayak turizmine hizmet veren tesisler diğer aylarda iklim kürü, doğa yürüyüşleri, flora zenginliği gibi doğaya dönük turizm hareketleri açısından elverişli konuma sahiptirler. Göl ve orman gibi doğal kaynakların değerlendirilmesiyle talebin mevsimsellik özelliği yıl bazına yayılmak suretiyle azaltılarak talep istikrarı sağlanabilecektir. Farklı dönemlerde değişik talep gruplarına, yönelik tanıtım ve pazarlama faaliyetleri ile özellikle kışın kayak, diğer dönemlerde iklim kürü, dinlenme (3. Yaş grubu), doğa yürüyüşleri (genç ve orta kesim), toplantılar (kongre, iş toplantıları) gibi farklı programlarla talebin hem arttırılması hem de mevsimselliğinin hafifletilmesi mümkün olacaktır.

Doğu Anadolu bölgesinde yer alan ve Güneydoğu Toros Dağları’ndan olan Karaçavuş dağlarının eteklerinde kurulu olan ilimizde; 2.500 metreye kadar varan yüksek tepeler, değişik bitki örtüsü, etkili ve uzun süreli kar yağışları nedeniyle dağ ve kış turizminde oldukça yüksek bir potansiyele sahiptir.

Zengin bir kar örtüsüne sahip Muş ilinde kar kalitesi, pist uzunlukları ve meyilleri açısından her türlü kayak uygulamalarının rahatlıkla yapılabilecektir. Kasım ayında başlayan kar mevsimi nisan sonuna kadar devam etmektedir. İlimizin bu özelliği göz önüne alınarak İl Özel İdaresince Kayak evi yapılarak hizmete sunulmuştur. 2 adet 300 metrelik baby-lift kurulmuştur.

Kış Turizmi, Kış Sporları ve Dağ Turizmi, Dağ Sporları Projesi hazırlanmıştır. Proje kapsamında ilimizde kurulacak teleferik sistemi ile, yaz aylarında dinlenme ve sportif amaçlı konaklamalara, kış aylarında da kış sporlarına hitap edebilecek, ayrıca yıl boyunca yakın civardaki yerleşim merkezlerinde yaşayanlar için günübirlik olarak da oldukça yoğun ilgi çekecektir.

NATO standartlarına uygun havaalanı, kara ve demiryolu ulaşımına sahip ilimizde konaklama tesisleri atıl durumdadır. Projenin uygulamaya konulması ile havayolu taşımacılığı başta olmak üzere ulaştırma sektörü ve diğer hizmet sektörlerinin gelişimine katkı sağlanacaktır. Kış Sporlarına özellikle Mukavemet Kayak dalında Milli Takımın büyük çoğunluğunu Muş’lu sporcular oluşturmaktadır.

GEZİLECEK YERLER

DİNİ YAPILAR

Ulu Camii

Haci Şeref Camii

Alaattin Bey Camii

Bulanık -Esenlik Camii

Kilise Merkez Bucağı Güllü ova Köyü

Tekke Erentepe Bucağı Abdulbeyazit Köyü

Erentepe Camii

Türbe Erentepe Bucağı Esenlik Köyü

Camii Erentepe Bucağı Moolakent Köyü

Medrese Erentepe Bucağı Mollakent Köyü

KÜLTÜREL YAPILAR

Yıldızlı Han

Havuzlu han

Muratpaşa Köprüsü

Malazgirt Hatun Köprüsü

Malazgirt Kız Köprüsü

ÖREN YERLERİ

Kızıl Ziyaret Tepesi

Varto Kayalıdere Köyü Kale Ören yeri

Malazgirt Bostankale Köyü Ören yeri

ASKERİ YAPILAR

Malazgirt kalesi ve Sur Duvarları

Murtaza Bey kalesi ( Merkez Karaburun Köyü )

Zırnai Kalesi ( Karaağıl Bucağı Kurganlı Köyü )

SİTLER

Adalar Şelalesi ( Doğal Sit )

Bostankale Höyüğü ( Arkelojik Sit )

Dolabaş Höyüğü ( Arkelojik Sit )

MEZARLIKLAR

İslam Mezarlığı Erentepe Bucağı Esenlik Köyü

Mezarlık Erentepe Bucağı Mollakent Köyü

Malazgirt Selçuklu Mezarlığı

TÜRBE VE YATIRLAR

Kesik Baş Türbesi ( Haci Şeref camii Avlusu )

Zerzami ( İbrahim Samidi ) Muş Cumhuriyet İlkokulu Altı

Şeyh Muhammedi Mağribi ( Muş Ulu Camii )

Şeyh Halit ve Şeyh Mustafa ( Muş Kızılay İşhanı Karşısı

Muştak Baba ( Muş Karasu hamamı Karşısı )

Şeyh İbrahim Hazretleri ( Bulanık Esenlik Köyü )

Şeyh Ömer Sahubi ( Bulanık Mollakent Köyü )

KALELER

Muş kalesi

Malazgirt Kalesi

Malazgirt Bostankale

Muş Eski Çarşısı

Malazgirt Tıkızlı Kalesi

Muş Hapset kalesi

MESİRE YERLERİ

Varto Hamurpet Gölü

Muş Arıncık Barajı

Hasköy Otaç Barajı

Toprakbaba Muş

Malazgirt Adalar

Bulanık Şor Göl

ANTİK KENT

Varto Kayalıdere Harabeleri

ARKEOLOJİK ALANLAR

Bostankale Höyüğü ( Arkeolojik Sit )

Dolabaş Höyüğü ( Arkeolojik Sit )

Milli Park kale Muş kale Parkı

KARA SPORLARI

Avcılık

Bisiklet

SU SPORLARI

Olta Balıkçılığı

İNANÇ TURİZMİ